AB’nin “yumuşak karınlarından” biri olan göç, son yıllarda Birlik üyesi ülkeler arasındaki en ciddi anlaşmazlık alanlarından biri olarak öne çıkıyor.
Suriye’deki savaş, Afganistan’da Taliban’ın yeniden yönetime gelmesi, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sonrası çeşitli göç dalgalarına maruz kalan AB’ye son dönemde Afrika ve Asya’dan gelen düzensiz göçmenlerin sayısında da artış görülüyor. AB’nin sınır koruma ajansı Frontex’in verilerine göre, 2016’dan beri AB ülkelerine gelen düzensiz göçmen sayısı geçen yıl en yüksek seviyeye ulaştı. 2022’de AB’ye 330 bin düzensiz göçmen girdi. Bu sayı, 2021’e göre yüzde 64 artış anlamına geliyor.
Bu artış özellikle Batı Balkanlar ve Orta Akdeniz güzergahında yoğunlaşıyor. Batı Balkanlar güzergahından AB’ye girenler, toplam sayının yaklaşık yarısını oluşturuyor. AB’ye Batı Balkan rotasından en çok Suriye, Afganistan ve Tunuslular, Orta Akdeniz’den ise Mısır, Bangladeş, Tunus ve Suriyeliler giriyor. Ayrıca Pakistan, Hindistan, Burundi, Küba, Nijerya gibi ülkelerden de AB’ye gelenlerin sayısında artış görülüyor.
Ayrıca AB ülkelerinde şu anda geçici koruma statüsü verilen yaklaşık 4 milyon Ukraynalı bulunuyor.
TARTIŞMALI KONU
2015 ve 2016’da AB’de büyük krize neden olan düzensiz göç, AB ülkeleri arasındaki en tartışmalı konularda ön sıralarda bulunuyor, çünkü özellikle bazı üye ülkelerin göçe yaklaşımları birbirinden oldukça uzak.
Bu nedenle AB Komisyonunun Eylül 2020’de önerdiği Göç ve İltica Anlaşması üzerinde bugüne kadar uzlaşı sağlanamadı. AB Komisyonu, 9-10 Şubat’ta düzenlenecek AB Liderler Zirvesi’nde bu anlaşma için hızlı ilerleme sağlanmasını istiyor.
Düzensiz göçü yönetmekle yükümlü AB kurumu olan AB Komisyonu, göç meselesinde kısa vadede 4 başlıkta ilerleme sağlamak istiyor. Bunlar dış sınırların güçlendirilmesi, iltica başvurusu yapan ancak ret cevabı alanların ülkelerine geri dönüşlerinin hızlandırılması, iltica başvurusu yapılan ülkelerle ilgili düzenleme ve etkin dayanışma, geri dönüşlerle ilgili AB üyesi olmayan ülkelerle yapılacak çalışmalar.
DIŞ SINIRLARDA ÖNCELİK TÜRKİYE-BULGARİSTAN
AB’nin düzensiz göçe karşı ön sıraya koyduğu konulardan biri dış sınırları güçlendirmek. Burada AB’nin sınır koruma ajansı Frontex’e önem veriliyor.
Adı özellikle Yunanistan’dan göçmenlerin geri itilmesine göz yumması hatta yardım etmesi nedeniyle gündeme gelen Frontex’in sınırlardaki personel ve ekipmanının artırılması, üye ülkelere sınırlarda altyapıyı güçlendirmeleri için AB fonlarının artırılması bu konuda öne çıkıyor.
Öncelik verilen dış sınırların başında ise Türkiye-Bulgaristan sınırı geliyor. AB Komisyonu, diğer üye ülkelerin bu sınır için yapılacak güçlendirme çalışmasında yer almasına açık olduğunu belirtiyor.
Öte yandan AB sınırları dışında kabul merkezleri kurulması fikri de AB içinde yeniden gündeme getiriliyor. Örneğin bir Afrika ülkesinde kabul merkezi kurulması, iltica başvurularının burada alınması ve işlenmesi, sonuca göre başvuru sahibinin AB’ye kabul edilmesi veya ülkesine geri gönderilmesi önerisinin tartışılması isteniyor. (AA)